Als zelfstandig ondernemer scheiden brengt meer moeilijkheden mee dan een reguliere scheiding. Wie gaat scheiden met een eigen bedrijf krijgt te maken met meerdere aspecten waar rekening mee gehouden moet worden. Om u verder op weg te helpen hebben we een aantal belangrijke zaken en vraagstukken voor u op een rij gezet:
De huwelijksvorm
Bent u in gemeenschap van goederen getrouwd of bent u destijds een geregistreerd partnerschap aangegaan zonder voorwaarden? Dan is de kans groot dat uw bedrijf volledig onder het te verdelen vermogen zal vallen. Dit is verder ook afhankelijk van de bedrijfsvorm (hierover zo meer).
Wanneer u met uw partner wel huwelijkse voorwaarden overeengekomen bent, dan zal het bedrijf waarschijnlijk toegekend zijn als eigendom van een van u beiden. Mogelijk is in de voorwaarden dan ook een verrekenbeding opgenomen. Daarin staat een afspraak om inkomsten en/of vermogen met elkaar te verrekenen bij de scheiding.
De bedrijfsvorm
Als u als ondernemer gaat scheiden is naast de huwelijksvorm ook de bedrijfsvorm van invloed op het proces. Heeft u bijvoorbeeld een eenmanszaak en bent u in gemeenschap van goederen getrouwd? Het bedrijf zal dan van zowel u als uw partner zijn. Dat betekent dat de waarde van de onderneming bij de scheiding dan ook verdeeld zal moeten worden.
Hetzelfde geldt wanneer u samen een vof heeft en er geen andere firmanten deelnemen. Wanneer er wel andere firmanten bij betrokken zijn, dan wordt alleen het deel van u en uw partner in de vof verdeeld.
Het is ook mogelijk dat u samen een b.v. heeft. In dit geval zijn er doorgaans twee mogelijkheden. Uw gezamenlijke aandelen kunnen in twee delen gesplitst worden, maar het is ook mogelijk dat de ene partner de ander uitkoopt. Bovendien wordt bij een b.v. ook rekening gehouden met diverse andere factoren, zoals bijvoorbeeld het belang van andere aandeelhouders. Zo is als ondernemer scheiden wat complexer wanneer een b.v. in het spel is dan bij andere ondernemingsvormen.
De waarde van het bedrijf
Gaat u als ondernemer scheiden, dan wordt doorgaans niet het bedrijf zelf verdeeld bij de scheiding. Bij de verdeling gaat men uit van de waardebepaling van het bedrijf. Dit is een complexe berekening, die gebaseerd is op onder andere de volgende zaken:
- Bezittingen
- Schulden
- Jaarcijfers
- Marktomstandigheden
- Toekomstverwachtingen
Bij de waardebepaling ontstaat vaak onenigheid tussen de voormalige partners. Hier is dan sprake van botsende belangen. De scheidende ondernemer wil dat de onderneming zo laag mogelijk gewaardeerd wordt, terwijl de partner juist hoopt op het tegenovergestelde. Daarom is het verstandig om voor de waardebepaling een onafhankelijke en objectieve derde partij in te schakelen.
Het waarborgen van de continuïteit van het bedrijf
Ook bij ondernemers die scheiden kunnen de emoties hoog oplopen tijdens de echtscheidingsprocedure. Daarbij wordt het bedrijf vaak gebruikt als machtsmiddel om de ander zoveel mogelijk geld afhandig te maken.
Daarentegen heeft uiteraard niemand er belang bij als de onderneming failliet gaat en deze inkomsten dan wegvallen. Daarom zal een rechter de continuïteit altijd voorop stellen bij zijn uitspraak. De onderneming mag door de scheiding niet in financiële problemen komen, al helemaal niet wanneer andere aandeelhouders en belanghebbenden hier ook leed van zullen hebben.
Wanneer de waarde van het bedrijf deels aan de partner toebehoort en dit niet op een duurzame wijze uitgekeerd kan worden zullen er andere afspraken gemaakt moeten worden, met bijvoorbeeld afbetalingen over een langere termijn.
Ondernemers en alimentatie
Bij het bepalen van het alimentatiebedrag wordt gekeken naar zowel de behoefte van de onderhoudsgerechtige als de draagkracht van de onderhoudsplichtige. Het bepalen van de draagkracht kan bij een ondernemer soms lastig zijn, omdat niet altijd duidelijk is hoeveel inkomsten hij/zij behaalt.
Het is voor de partner van de ondernemer niet verstandig om tijdens de scheiding het maximale te eisen. Als de onderneming na betalingen aan de partner geen reserves meer overhoudt en in problemen komt, is dat ook voor de partner ongunstig. Een failliete ondernemer kan immers geen alimentatie betalen. Daarom is het voor beiden gunstiger wanneer het bedrijf winstgevend kan blijven.
Scheiden en het pensioen
Als een ondernemer gaat scheiden heeft zijn/haar partner recht op de helft van de pensioenrechten die tijdens het huwelijk in eigen beheer zijn opgebouwd. Dit geldt niet wanneer er specifiek in de huwelijkse voorwaarden of het echtscheidingsconvenant is opgenomen dat dat niet het geval zal zijn. Deze pensioenrechten dienen na de scheiding afgestort te worden bij een pensioenverzekeraar.
De verplichte afstorting kan een flink gat slaan in de begroting van de onderneming. Helaas is daar weinig tegen te beginnen. Alleen als de continuïteit hierdoor aantoonbaar in gevaar komt kan daar mogelijk een uitzondering op de regel gemaakt worden.
Meer lezen?
Wilt u meer lezen over dit onderwerp? Bekijk dan onderstaande blogs:
Mediation voor ondernemers bij scheiding
Staat uw eigen onderneming op het spel en wilt u kiezen voor mediation tijdens uw scheiding? Vraag dan een kennismakingsgesprek aan met onze ervaren mediators.
